فوکو: حکومت مندی، سوژۀ سیاسی و کنش سیاسی

نویسندگان

محمدسالار کسرایی

همایون مرادخانی

محمد رضایی

چکیده

چرا دولت و- در افقی دیگر- نظام سیاسی یا حکومت، مسئولیت هدایت و ادارۀ رفتار افراد «چه در مقام فرد و چه در مقام گونه» را برعهده می گیرد؟ و چگونه این «اراده به اداره کردن» را به انجام می رساند؟ ممکن است پاسخ به این پرسش بر حسب نحوۀ فهم ما از مقولاتی مانند دولت، قدرت و یا نسبت این دو با سوژه، متفاوت باشد. طرح چشم انداز «حکومت مندی» از سوی فوکو را می توان گشایش حوزۀ جدیدی دانست که در آن، هر سه مقولۀ دولت، قدرت و سوژه، از طریق پیوندی که بین تکنیک های استیلا و تکنیک های خود برقرار شده است به هم مربوط می شوند. در این چشم انداز نشان داده می شود که چگونه اکراه حکومت از توسل به خشونت محض و هم زمان اراده به اداره کردن افراد، به ناگزیر سوژه سازی را به یگانه پاسخ ممکن در افق معرفتی خاص پروبلماتیک حکومت مندی تبدیل می کند. پاسخی که از یک سو، در شکل بس گانه کردن تمام هنرهای حکومت کردن و از سوی دیگر به صورت بس گانه کردن تمام نهادهای حکومت ظاهر می شود. این شکل از مفهوم پردازی نحوۀ عملکرد قدرت، فقط چگونگی مبهم شدن مرزهای اجبار و رضایت طی فرایند حکومت مند شدن افراد جهت تولید سوژه های دلخواه را توضیح نمی دهد؛ بلکه در عین حال منکر مشارکت «میل در سرکوب خویش» نیز می شود.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

مهم ترین مؤلفه های حکومت مطلوب در اندیشه و کنش سیاسی امام رضا (علیه السلام)

حکمرانی و حکومت مطلوب همواره موضوع بحث تشیّع بوده است. مذهب تشیّع برای تبیین حکومت مطلوب دینی به ثقلین رجوع کرده و تلاش داشته تا پس از مطالعه کتاب وحی و تبیین مفاهیم حکمرانی در آن، مؤلفه‌های حکومت مطلوب را از سیره اهل‌ بیت (علیهم‎السلام) استخراج کند. از دوران‎های مهم جهت استخراج مهم‌ترین مؤلفه‌های حکومت مطلوب دینی دوران ولایتعهدی امام رضا (علیه‎السلام) است. حضرت رضا (علیه‎السلام) تلاش داشتند تا ا...

متن کامل

نسبت فلسفه سیاسی و قدرت در اندیشه سیاسی لئواشتراوش و میشل فوکو

در این پژوهش نسبت فلسفه سیاسی و قدرت در اندیشه سیاسی لئو اشتراوش و میشل فوکو بررسی شده است. تا قبل از نیچه و تعریف متفاوت وی از قدرت، این مقوله با تمرکز و حاکمیت سیاسی پیوندی تنگاتنگ داشت؛ به گونه ی که فلسفه سیاسی تلاشی برای نیل به حقیقت، نسبتش با قدرت به صورت پاسخ به مساله توجیه حاکمیت اقلیتی حکومتگر بر اکثریت تحت حکومت، یا ایجاد سامان سیاسی نیک تعریف می شد، اما با نیچه و طرح مباحثی چون "ار...

متن کامل

حکومت مندی در فلسفه تاریخ سیاسی مطالعه موردی ایران

این پایان نامه ابتدا حکومت مندی را به صورت بسیار تخصصی بررسی کرده و شیوه های اعمال کردن و محدود کردن قدرت، یعنی فکر کردن در باب حکومت و حکمرانی، در سه دوره متافیزیک، فیزیک و اطلاعات را واکاوی می نماید. بعد از بررسی حکومت مندی در فلسفه تاریخ سیاسی متعارف علم سیاست سه گانه فرمول حکومت مندی به عنوان چارچوب تئوریک پژوهش شکل می گیرد. سپس با استفاده از روش پدیدارشناسی این سه گانه حکومت مندی بر فلسفه ...

15 صفحه اول

زمینه فلسفی پیش بینی علمی در عرصه سیاسی تاریخ مندی و فلسفه سیاسی

این مقاله بر حسب نسبت موجود سه متغیر خرد و طبیعت تاریخ،چهار الگوی برقراری‌ نسبت میان تاریخ‌مندی و فلسفه سیاسی قابل‌تصور را موردبحث قرار می‌دهد: 1.روایت کلاسیک فلسفی خرد را محدود به طبیعت و رویاروی تاریخ می‌انگارد و به این اعتبار،اصولا نگاهی به آینده نمی‌دوزد. 2.روایت مدرن روسویی-کانتی که خرد را رویاروی طبیعت و همبسته با تاریخ‌ می‌سازد و تاریخ را فرآیند تعادلی و تکامل می‌انگارد. 3.روایت مدرن هگل...

متن کامل

حکومت در اندیشه سیاسی مهدی بازرگان

حکومت در اندیشه سیاسی بازرگان برایندی از مبانی دینی و فکری اندیشه او و متاثر از تحولات حوزه اجتماعی و سیاسی دورانش بوده است. در بررسی آرا و اندیشه های بازرگان به دو نوع حکومت: دموکراسی مبتنی بر دین و دموکراسی مبتنی بر قانون اساسی بر می خوریم که در عین دارا بودن اشتراکات فراوان، تفاوت هایی هم با یکدیگر دارند. بازرگان در چارچوب ایدیولوژی اسلامی و متاثر از تحولات سیاسی و اجتماعی دهه های 40 و 50- ح...

متن کامل

انعکاس آرای میشل فوکو در اندیشۀ اجتماعی– سیاسی متفکران مسلمان

امروزه، اندیشۀ میشل‏فوکو به دلیل تازگی روش و نگاه واژگونه به مسائل اجتماعی، با استقبال چشم‏گیری روبه‌رو شده؛ به‌نحوی‌که پژوهشگران علوم انسانی ایران و سایر کشورهای جهان، در مطالعات و بررسی‌های خود تحت تأثیر مبانی و اندیشۀ فوکو قرار گرفته‌اند. امّا مسئلۀ عمده‌ای در بهره‌گیری متفکران مسلمان وجود دارد، بی‏توجهی به اقتضائات و فضاهای فکری- فرهنگی جامعۀ اسلامی ایران است که این امر انحراف از مسیر مناسبِ ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
جامعه شناسی تاریخی

ناشر: دانشگاه تربیت مدرس

ISSN 2322-1941

دوره 3

شماره 2 2012

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023